Het UMCG heeft al sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw een eigen Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid. Sinds 2021 is Vera Verhage coördinator van deze Wetenschapswinkel. Samen met haar collega’s Annet Jansen en Annemieke Visser begeleidt ze allerlei uiteenlopende onderzoeken op het gebied van gezondheid en welzijn. De afgelopen jaren hebben ze al aan veel mooie projecten mogen werken. Het volgende inspirerende project is inmiddels gestart. Wij spraken met Vera over haar ervaringen tot nu toe en over het aankomende project.
“Dat gebeurde tijdens mijn studie Sociologie. Ik zocht een afstudeeronderzoek en kwam uiteindelijk bij de Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid terecht. Voor dat onderzoek keek ik waarom het aantal Eerste Hulp Ter Plaatse (EHTP) ritten van de ambulancezorg toenam. Dat zijn ritten waarbij de ambulance met alle toeters en bellen uitrijdt. Ter plaatste bleek vaak dat iemand niet vervoerd hoefde te worden. De ernst van de verwonding vallen bijvoorbeeld erg mee. Dit soort vragen kunnen worden beantwoord met onderzoek bij de Wetenschapswinkel. De veelheid aan projecten en onderwerpen spreekt mij enorm aan. Ik twijfelde dan ook geen moment toen ik in 2021 de kans zag om coördinator van de Wetenschapswinkel te worden.”
“Wetenschapswinkels behandelen vragen van burgers en kleine organisaties die zelf geen geld hebben om onderzoek te doen. Zij komen met een idee bij ons en ik bouw dit idee om tot een onderzoeksvraag. Het zijn vaak maatschappelijke organisaties die bij ons aankloppen. Het gaat bij ons echt om vragen en problemen die op dat moment spelen in de maatschappij. Verder zijn Wetenschapswinkels niet afhankelijk van bestaande onderzoekslijnen of subsidierondes. Daardoor hebben wij meer vrijheid om vragen die nu spelen ook direct op te pakken. Tot slot nemen Wetenschapswinkels elke vraag serieus. Mensen komen regelmatig met vragen over bijvoorbeeld stralingsmasten en vaccinaties. Wij gaan altijd met iedereen in gesprek en geven altijd een onderbouwd antwoord. We doen dan bijvoorbeeld een kort, maar grondig literatuuronderzoek en tijdens een (video)gesprek met de vraagsteller bespreken we wat we gevonden hebben.”
“Als ik er één moet aanwijzen, dan zou ik het project met Community Support zeggen. Dat begon eigenlijk met een kleine vraag, maar het is uitgegroeid tot een doorlopende onderzoekslijn met de afdeling Orthopedagogiek. Daar hebben we onszelf overbodig gemaakt en eigenlijk vind ik dat wel een heel mooi resultaat. Verder hebben we samen met geneeskunde studenten tijdens de Open Dag van het UMCG vragen van bezoekers verzameld en hier een antwoord bij gezocht (zie kader onderaan artikel). Dat was vooral heel leuk om te doen maar heeft ons ook nieuwe inzichten opgeleverd. Zo waren er verschillende bezoekers die ons vragen hebben gesteld over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in relatie tot gezonde voeding. Daardoor weten we dat dit een thema is waar mensen zich zorgen over maken. Door deelname aan de open dag konden we daarnaast het bestaan van de Wetenschapswinkel onder de aandacht brengen bij burgers én bij de Raad van Bestuur.”
“Over het algemeen is het zo dat wij de zorg steeds een stapje beter proberen te maken en kennis proberen te vergroten. Zo zien we bijvoorbeeld bij Community Support dat de gebruikte methodiek door inzet van de wetenschapswinkel sterker is onderbouwd en dat daarmee de geboden ondersteuning beter wordt. Een ander voorbeeld is een onderzoek in opdracht van een verloskundige naar het meten van bloedverlies tijdens badbevallingen. Met de kennis die uit dit project ontstond, worden professionals nu weer geschoold.”
“Mitchell Eversen, arts bij Zorggroep Drenthe mailde mij dat ze willen starten met een pilot waarbij meer plantaardige voeding op het menu komt voor zowel bewoners als personeel. We weten uit eerder onderzoek dat een voornamelijk plantaardig menu beter is voor het milieu en zorgt voor minder gezondheidsschade door welvaartsziektes. Tegelijkertijd kan een meer plantaardig menu weerstand oproepen bij mensen. Er is voor gekozen om wetenschappelijk onderzoek aan deze pilot te verbinden en daarvoor is samenwerking gezocht met de Wetenschapswinkel."
“Voor dit project werken we samen met de Bèta Wetenschapswinkel en de Green Office, dus we pakken het vanuit verschillende disciplines aan. We beginnen met een nulmeting, uitgevoerd door een student Industrial Engineering and Management. We brengen de uitstoot van alle dierlijke producten die Zorggroep Drenthe nu op één dag aanbiedt in kaart. Ook berekenen we wat het huidige menu in totaal kost.”
“We zien het ook als onze taak om te helpen met het toepassen van de adviezen die we geven. We zullen daarom samen met Zorggroep Drenthe kijken hoe medewerkers, patiënten en naasten erin staan. Waarschijnlijk starten we een onderzoek waar bewoners en/of familieleden en het personeel geraadpleegd worden. We zullen kijken hoe zij tegenover een meer plantaardig menu staan en of zij obstakels of kansen zien. Hun inbreng nemen we mee bij de implementatie van de adviezen. Daarnaast kijken we meteen verder dan onze neus lang is. We proberen een project als dit altijd breed op te zetten, zodat het ook toepasbaar is voor andere organisaties. In dit geval zorgen we er bijvoorbeeld voor dat andere locaties en organisaties dezelfde nulmeting kunnen uitvoeren.”
