Vrijwilligerswerk doen is goed voor de gezondheid van de vrijwilliger en mensen die vrijwilligerswerk doen, worden gezonder oud en leven gemiddeld langer, bleek uit eerder onderzoek. Maar wie doet vrijwilligerswerk, en waarom? En hoe kunnen we mensen stimuleren om vrijwilligerswerk te gaan doen? Daar deed promovendus Jacobien Niebuur onderzoek naar.
Met behulp van Lifelines, het grootschalig bevolkingsonderzoek onder inwoners van Noord-Nederland, verzamelde Niebuur informatie over deelname aan vrijwilligerswerk onder mensen van 60 jaar en ouder. Daaruit bleek dat ouderen die vrijwilligerswerk doen, dit vooral doen om anderen te helpen en om zelf iets nieuws te leren. Ook bleek er een grote groep mensen te zijn die geen vrijwilligerswerk deed, maar wel bereid zijn dit te doen als ze hiervoor gevraagd worden.
Niebuur adviseert organisaties om vrijwilligers op een meer uitnodigende manier te werven. “Nu zie je vaak dat vrijwilligers worden geworven vanuit een hulpvraag. Door in vrijwilligersvacatures meer nadruk te leggen op wat het werk de vrijwilliger kan bieden, en door mensen persoonlijk te benaderen, kunnen organisaties hun vrijwilligersbestand mogelijk uitbreiden.”
Mensen die vrijwilligerswerk doen hebben vaker een hoger opleidingsniveau, een groter sociaal netwerk en eerdere ervaring met vrijwilligerswerk dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Ze zijn vaker getrouwd of samenwonend dan degenen die geen vrijwilligerswerk doen. Ook mensen die geregeld naar de kerk gaan doen vaker vrijwilligerswerk. Mensen met gezondheidsproblemen en ouderen doen minder vaak vrijwilligerswerk.
Uit het onderzoek van Niebuur blijkt dat grote levensgebeurtenissen invloed hebben op het wel of niet doen van vrijwilligerswerk. Zo beginnen mensen die net met pensioen zijn of werkloos zijn geworden vaker met vrijwilligerswerk.
Mensen die recentelijk trouwden of kinderen kregen, stopten vaker met hun vrijwilligerswerk en als ze nog geen vrijwilligerswerk deden, was de kans dat ze vrijwilligerswerk zouden gaan doen kleiner. En mensen die onlangs aan een nieuwe baan begonnen stopten vaker met vrijwilligerswerk, net als mensen die scheidden, verhuisden of ernstig ziek werden.
In 2014 won het onderzoeksteam onder leiding van UMCG-epidemioloog Nynke Smidt de ‘Gift for Infinity’, de prijs die de Rijksuniversiteit Groningen beschikbaar stelde ter gelegenheid van haar 400ste verjaardag. Het publiek kon vragen indienen voor toekomstig onderzoek.
De universiteit maakte hiervan een selectie, vormde op basis hiervan drie onderzoeksvoorstellen en liet het publiek een winnaar kiezen. Van de achtduizend deelnemers stemde vijftig procent op het onderzoeksvoorstel ‘Actief oud is goud’, wat vervolgens het promotieonderzoek van Niebuur werd.
