This thesis focuses on the relationship between Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and emotion dysregulation and the role of underlying neural circuits and functional connectivity. It targets specific aspects of this relationship, namely the perception of emotional stimuli, the impact of ADHD presentations, and the course of ADHD. Results showed reduced differences in brain activity in ADHD compared to controls between emotion processing and neutral stimuli, particularly in the left amygdala, and dysfunctional connectivity between the right amygdala and the ventromedial prefrontal cortex. This indicates that deficits in emotion recognition in ADHD are associated with abnormalities in affective arousal structures and their functional connections to medial prefrontal areas. Furthermore, a positive association of network topology of the right insula with emotion dysregulation was found in ADHD with hyperactivity-impulsivity symptoms. This association was not found in predominantly inattentive ADHD or healthy controls. Results suggest ADHD-specific deficits in network-forming processes associated with emotion processing and its implicit regulation. Finally, better emotion regulation was found to be associated with a more favorable course of ADHD. A pattern of low nodal efficiency in brain regions associated with emotional processes and high nodal efficiency in regions of implicit emotion regulation predicted less severe ADHD courses. It was shown that neural activity of and functional connectivity between emotion-related brain structures relates to the common co- occurrence of emotion dysregulation and ADHD. ADHD and co-occurring emotional problems should not be attributed to single isolated systems. The neurobiological roots are complex and involve interplay of partly emotion-related brain networks.
Prof. Dr .P.J. Hoekstra, Prof. Dr. J.K. Buitelaar, C. Thiel
ADHD is een veelvoorkomende ontwikkelingsstoornis die wordt gekenmerkt door onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit. Steeds meer patiënten met ADHD hebben moeite met het goed omgaan en uiten van hun emoties, ook wel emotiedisregulatie genoemd, en dat heeft impact op hun kwaliteit van leven. Waarom ADHD en emotiedisregulatie vaak samen voorkomen is echter nog niet duidelijk, en daarom onderzocht Viering in dit proefschrift de onderliggende hersenactiviteit die dit mogelijk kan verklaren.
Met name de linker amygdala van patiënten met ADHD bleek minder gevoelig voor signalen van emotieverwerking, in vergelijking met neutrale controles. Ook was de verbinding tussen de rechter amygdala en de prefrontale cortex bij ADHD patiënten minder functioneel. Dit wijst erop dat afwijkende hersenstructuren mogelijk een rol spelen in de verminderde emotieverwerking. Wel bleek er een verschil te zijn tussen patiënten die met name last hadden van hyperactiviteit en impulsiviteit en patiënten met onoplettendheid. Tot slot vond Viering dat een betere emotieverwerking ook geassocieerd lijkt te zijn met een minder ernstig beloop van de ADHD. Deze resultaten laten volgens de promovendus zien dat ADHD en de bijkomende symptomen een complexe oorzaak hebben, en dat het belangrijk is om deze processen breed te bekijken.
Tammo Viering (1991) studeerde Psychologie en Neurowetenschappen aan de Universiteit van Bremen, Duitsland. Hij deed zijn promotieonderzoek bij de afdeling Psychiatrie van het Brain and Cognition instituut van het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van zijn proefschrift luidt: “Deviations in neural activity and network integration underpinning the co-occurrence of emotion dysregulation and attention-deficit/hyperactivity disorder: Analyses of fMRI task activations and functional brain network topology.”
Prof. Dr .P.J. Hoekstra, Prof. Dr. J.K. Buitelaar, C. Thiel
